КР УИАсы эл аралык практикада кабыл алынган формаларды жана каражаттарды эл аралык илимий алмашууларда пайдаланат: илимий-изилдөө жана тажрыйба аткаруу үчүн –конструктордук иштерди тартат.

УИАга катышкан эл аралык уюмдар менен бирге эл аралык илимий мекемелерди жана уюмдарды түзүүгө; бир тараптуу негизде алмашып, Көз карандысыз Мамлекеттердин Шериктештигинин илимдер жана башка илимий мекемелердин жана жогорку окуу академиясы менен бирдикте илимий байланыш программасын аткарып, илимий-изилдөө жана илимий маалыматтарды натыйжалары тыгыз жана колдойт кызматташат.

Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясынын мыйзамдарына ылайык чет мамлекеттердин жана эл аралык уюмдардын компетенттүү органдары менен эл аралык келишимдерди жокко чыгаруу, Эл аралык байланыштарды жүзөгө ашыруу жана ишке ашыруу менен аяктайт.

ANSO – шериктеш өлкөлөрдүн илимдер академиясы

Улуттук илимдер академиясы “Бир алкак – бир жол” долбоорунун алкагында эл аралык уюм ANSO долбоорду негиздеген бардык өлкөлөр менен өз ара илимий изилдөөлөрдүн натыйжаларын пайдалануу тармагындагы кызматташтыкты кеңейтүүгө мүмкүнчүлүк алат.

ANSO региондук туруктуу өнүктүрүүгө, академиялык дараметти күчөтүүгө, илим жана технология жаатында фундаменталдык жана инновациялык кызматташтыкты, коомдук пайда үчүн илимди жайылтууга жасалган.

ANSO төмөнкүдөй милдеттерди чечүүгө умтулат:

(а) илимий-техникалык кызматташтыкты өнүктүрүү жана көмөк көрсөтүү;
(б) жетекчиликти жана башкаруу органдарын илимий консультант менен камсыз кылуу;
(с) глобалдык жана аймактык кызыкчылыктын биргелешкен илимий изилдөөлөрүнүн негизги маселелерин колдоо;
(d) илимий байланышты жана окумуштуулардын өз ара алмашуусун, өз максаттарына жетүүсүн колдоо.

AASSA- Азия өлкөлөрүнүн илимдер академияларын жана илимий жамааттарды бириктирүү.

AASSAнын негизги максаты аймактарды өнүктүрүүдө илим жана техника маанилүү рольду ойногон Азиядагы жана Австралиядагы бир коомду түзүү.

AASSA – илимге жана техникага, изилдөөгө жана иштеп чыгууга тиешелүү, ошондой эле, коомдук жана экономикалык өнүгүү үчүн технологияларды пайдаланууда окумуштуулар жана технологдор аны талкуулоо жана сунуштарды берүү үчүн форум.

Тарыхы

Азия өлкөлөрүнүн илимдер академияларын жана илимий жамааттарды бириктирүү (AASSA) 2012 жылы 1 январда түзүлгөн жана ага 30 өлкөдөн 34 академия жана коомдук илим кирген. 2008 жылдын аягында IAP чечкиндүү колдоосунун натыйжасында AASA жана FASAS Азиялык илимий уюмга биригүүсү талкууланган. Талкуулагандан эки жылдан кийин 2011-жылы ноябрда Непалда өткөн AASA жана FASAS жыйынында мүчөлөр бир добуштан жана чын жүрөктөн биригүүнү бекитишкен.

Биригүүнүн негизинде илимге болгон талапт жогорулап жана натыйжалуулугун көтөрөт.

AASSAнын биринчи жалпы жыйыны 2012-жылы Шри-Ланкада өткөн. Жыйында AASSAнын жаңы конституциясы официалдуу бекитилип, жаңы кызматкерлериди шайлоо өткөн.

IAP Филиалдык тармак

IAP – 1993 жылы түзүлгөн дүйнөлүк илимдер академияларынын глобалдык тармагы. IAP тын негизги максаты академия мүчөлөрүнүн биргеликте иштеши, жарандарды жана мамлекеттик кызматкерлердин глобалдык маанилүү маселелеринде илимий аспектиде кеңеш берүү.

IAP – жаш жана чакан академияларга бул максаттарга жетүүгө жардам берүүгө өзгөчө кызыкдар жана байланыш каналдары жана тармактар аркылуу бардык академия жарандардын жана саясатчылардын арасында таасирин, коомдук аброюн жакшырта алат.

IAP – Азия өлкөлөрүнүн илимдер академияларын жана илимий жамааттарды бириктирүү (AASSA), Академиялар боюнча Европалык кенешме советин (EASAC), Африка илимдер академиясы тармагын (NASАС) жана Америка арасындагы илимдер академияларынын тармагын (IANAS) төрт аймактык бөлүмдөрүнүн тору деп жарыялаган.

Натыйжалар жана пайдалар

Негизги масштабдуу иш-чаралардын бири катары 2017-жылы 11-12 октябрда өткөн AASSA менен биргеликте Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы тарабынан уюштурулган “жер титирөөнү алдын ала эскертүү жана коопсуздугу ” аттуу Эл аралык семинары эсептелет.

Иш-чарага Азербайжан, Улуу Британия, Германия, Индия, Индонезия, Непал, Россия, Украина, Түштүк Кореядан келген окумуштуулар катышып, илимий докладдарын окушкан.

AASSAнын негизги багыттарынын бири илимдеги аялдар болуп саналат жана гендердик тенчилик комитетинин КР УИАнын атынан т.и.д. профессор Койчуманова Ч.У. өкүлү болуп кирген. Ошондой эле ушундай программа менен, КР УИАнын А. А. Алтмышбаев атындагы философия, укук жана социалдык-саясий изилдөө институтунун профессору ф.и.д. Р.Д. Стамованын доклады жарыяланган “Илимдеги аялдар” деген журнал чыккан.

AASSA Академиялар боюнча Европалык кенешме совети (EASAC), Африка илимдер академиясы тармагы (NASАС) жана Америка арасындагы илимдер академияларынын тармагы (IANAS) менен узакмөөнөттүү өз ара түшүнүшүү тууралуу Меморандумга кол койгон.

AASSA жыл сайын дүйнө боюнча 4-5 конференцияны каржылап турат. КР УИАсы менен түзгөн меморандумдун негизинде жылына бул конференцияларга 8-10 илимий кызматкерлер катышып турушат.

МААН – Эл аралык илимдер академияларынын ассоциациясы

КР УИАнын президенти, академик М.С.Жуматаев Минск шаарындагы Илимдер академияларынын Эл аралык ассоциациясынын (ИАЭА) Мааракелик сессиясына катышып келди. Аталган иш-чара ИАЭАнын түзүлгөндүгүнүн 25 жылдыгына арналып, 20-21-сентябрь күндөрү салтанаттуу белгиленген.

Академик М.С.Жуматаев катышуучуларга КР Президенти С.Ш.Жээнбековдун куттуктоо сөзүн окуп берип, “КР Улуттук илимдер академиясынын жана ИАЭАнын кызматташуусу” аталышындагы билдирүү жасады.

Салтанаттуу иш-чарада өткөн жылдагы жетишилген ийгиликтердин бири, катарына жаңы мүчөлөрдү: Кытай, Черногория, КЭРдин Цзянси провинциясынын илимдер академияларын кабыл алуу болду.

Натыйжалары жана кызматташуунун пайдалары

Салтанаттуу иш-чарада өткөн жылдагы жетишилген ийгиликтердин бири, катарына жаңы мүчөлөрдү: Кытай, Черногория, КЭРдин Цзянси провинциясынын илимдер академияларын кабыл алуу болду.

Кызматташуунун негизги пайдалары илимдин ар кайсы тармактарында изилдөөлөр болуп саналат. ( маалыматтык-коммуникациялык технологиялар, биотехнология, тоо-кен техника, геодинамика жана геология тармагында изилдөө).

Мүчөлүктүн артыкчылыктары

МААН КМШ өлкөлөрүнүн окумуштууларынын ортосундагы илимий байланыштарды өнүктүрүүнү бекемдөөгө олуттуу салым кошот.

МААН жыл сайын мындан аркы кызматташуунун пландары жана маселелерин талкуулаган мүчөлөрдүн, башкача айтканда илимдер академияларынын президенттеринин жана техникалык уюштуруу кенешинин мүчөлөрүнүн отурумун өткөрүлөт, башкача айтканда, уюштуруу-техникалык синедриондо, талкууланат жана пландары Илимдер академиясынын президенти жана мүчөлөрү мындан ары кызматташуу үчүн.